Bài viết có liên quan
Lạm phát là gì?
- Lạm phát là gì? Lạm phát là sự gia tăng mức giá chung liên tục của hàng hoá, dịch vụ theo thời gian. Đồng thời cũng là sự mất giá của một loại tiền tệ nào đó theo kinh tế vĩ mô. Trong một quốc gia, khi giá cả tăng lên, với một đơn vị tiền tệ thì sẽ mua được ít lượng hàng hoá và người tiêu dùng phải chi trả phí dịch vụ nhiều hơn so với trước đây. Lạm phát là một hình thức phản ánh sự suy giảm sức mua của người dân trên một đơn vị tiền tệ.
Ví dụ đơn giản như sau:
+Ví dụ 1: Một bán bún chả vào năm 2018 có giá là 30.000 VND nhưng đến năm 2022 lên đến 45.000 VND mới ăn được một bán bút chả.
+Ví dụ 2: Giá xăng dầu đầu năm 2022 đến nay đã tăng 12 lần, tổng cộng xăng E5RON92 đã tăng 7.967 VND/lít, xăng RON95-III đã tăng 8.505 VND/lít trong năm 2022.
Ngoài ra, lạm phát trong một quốc gia còn được hiểu theo một nghĩa khác, lạm phát còn có thể hiểu ngoài phạm vi của một quốc gia. Cụ thể là so với quốc gia khác, lạm phát được coi là sự giảm giá trị tiền tệ của quốc gia này so với loại tiền tệ của quốc gia khác.
- Pháp luật đưa ra những quy định thế nào về vấn đề lạm phát? Tại các văn bản pháp luật, lạm phát được đề cập tại Điều 3 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Năm năm 2010. Theo đó, chỉ tiêu lạm phát là một trong những biểu hiện của quyết định mục tiêu ổn định giá trị đồng tiền bên cạnh việc quyết định sử dụng các công cụ và biện pháp để thực hiện mục tiêu đề ra.
Hàng năm chỉ tiêu lạm phát được Chính phủ trình Quốc hội quyết định và quyết định này được thực hiện qua quyết định chỉ số giá tiêu dùng, giám sát việc thực hiện các chính sách về tiền tệ quốc gia.
Hiểu về các loại lạm phát là gì như thế nào?
- Lạm phát được phân thành 3 mức độ chính và phụ thuộc vào tỷ lệ phần trăm lạm phát.
+Lạm phát tự nhiên là gì? Lạm phát tự nhiên là kiểu lạm phát có tỷ lệ từ 0 – dưới 10%. Với tỷ lệ như vậy thì nền kinh tế hoạt động bình thường, ít xảy ra rủi ro, đời sống nhân dân ổn định.
+Lạm phát phi mã là gì? Là mức độ xảy ra khi giá cả hàng hoá gia tăng nhanh, tỷ lệ % lạm phát từ 10% đến dưới 1000%. Với tỉ lệ này thì lạm phát phi mã rất dễ gây ra biến động cho nền kinh tế.
+Siêu lạm phát là gì? Là tình trạng lạm phát gia tăng nhanh, khó kiểm soát bởi tốc độ tăng chóng mặt với tỷ lệ lạm phát trên 1000%. Siêu lạm phát sẽ gây ra nhiều hậu quả to lớn cho nền kinh tế, khó có thể khắc phục nhưng siêu lạm phát cũng hiếm khi xảy ra.
- Lạm phát lõi là gì? Lạm phát lõi (Core Inflation) là sự thay đổi giá cả của hàng hoá, dịch vụ trừ đi lương thực và năng lượng. Lạm phát lõi sẽ đo lường các tác động hoặc áp lực lâu dài, ổn định của cầu đến sự biến đổi của giá cả.
- Lạm phát dự kiến là gì? Lạm phát dự kiến hay còn gọi là expected inflation hoặc expectation of inflation đây là tỷ lệ phạm phát được dự đoán sẽ xảy ra trong tương lai. Yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lạm phát dự kiến là chu kỳ kinh doanh sau đó là yếu tố lạm phát của quá khứ.
- Thuế lạm phát là gì? Đây là loại thuế mà hầu như quốc gia nào cũng có và thuế lạm phát có tính luỹ thoái. Hiểu đơn giản đó là những người có thu nhập thấp hơn sẽ phải chịu mức thuế suất cao hơn. Nguyên nhân gây ra tính luỹ thoái của thuế lạm phát là việc gia tăng giá trong nền kinh thế theo xu hướng các mặt hàng thiết yếu của người nghèo thường cao hơn so với mặt hàng cao cấp.
- Ngược với lạm phát là gì? Ngược với lạm phát được gọi là giảm phát hoặc có thể gọi là lạm phát với tỷ lệ mang giá trị âm.
Nguyên nhân gây ra lạm phát là gì?
- Lạm phát xảy ra do cầu kéo: Khi nhu cầu tiêu dùng của người dân dần tăng lên sẽ xảy ra hiện tượng lạm phát do cầu kéo. Với một mặt hàng hoá hay dịch vụ nào đó có nhu cầu tăng lên từ đó giá của loại mặt hàng đó cũng tăng lên. Điều này kéo theo những mặt hàng hoá, dịch vụ khác cũng tăng giá theo.
- Lạm phát xảy ra do chi phí đẩy: Khi giá của một vì yếu tố tham gia trong quá tình sản xuất tăng lên thì tổng chi phí sản xuất tăng lên. Từ đó giá thành sản phẩm hoặc dịch vụ sẽ phải tăng giá, đây là lạm phát xảy ra do chi phí đẩy. Các chi phí đầu vào tham gia vào sản xuất gồm có chi phí về nguyên vật liệu, thiết bị, chi trả nguồn nhân lực,…
- Lạm phát xảy ra do cơ cấu: Lạm phát xảy ra do cơ cấu xảy ra trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp – nhân lực. Khi tình hình kinh doanh của doanh nghiệp tốt, doanh thu tăng thì họ sẽ tăng tiền nhân công cho người lao động. Tuy nhiên cũng có một số doanh nghiệp tăng tiền công cho người lao động theo “danh nghĩa”. Chẳng hạn như phải tăng lương cho người lao động theo xu hướng thị trường mặc dù doanh nghiệp kinh doanh không được tốt. Dẫn đến việc họ buộc phải tăng giá sản phẩm để kiếm được nguồn thu bù vào phần tăng lên.
- Lạm phát xảy ra do xuất khẩu: Hàng hoá xuất khẩu tăng vọt về số lượng lên đến tổng cầu tăng nhưng tổng cung lại không đáp ứng được. Khi đó sẽ cần thu gom các mặt hàng trong nước để đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu. Vì vậy mà tình trạng cầu trong nước không đáp ứng được, hiện tượng lạm phát xảy ra do sự mất cân bằng giữ cung và cầu.
- Lạm phát xảy ra do nhập khẩu: Giá của các loại hàng hoá nhập khẩu tăng do chi phí thuế tăng hoặc do xu hướng thị trường thế giới tăng. Do đó giá bán hàng hoá sẽ có xu hướng bán giá tăng cao. Đến một thời điểm nhất định khi mức giá chung bị ảnh hưởng bởi hàng hoá nhập khẩu tăng mạnh thì cũng sẽ gây ra hiện tượng lạm phát.
- Lạm phát xảy ra do cầu thay đổi: Tình trạng nhà cung ứng độc quyền cung cấp một loại hàng hoá nào đó dẫn đến mối quan hệ giữa cung và cầu thay đổi cùng mức chính sách giá không ổn định và tăng lên liên tục. Hiện tượng lạm phát cầu thay đổi cho thấy nguồn cầu đã giảm giá thì giá bán ra cũng không hề giảm.
- Lạm phát tiền tệ: Lượng tiền lưu thông trong nước tăng lên do ngân hàng nhà nước mua các loại trái phiếu theo yêu cầu của Nhà nước. Hoặc có thể do ngân hàng mua ngoại tệ để giữ cho đồng tiền không bị mất giá so với tiền ngoại tệ. Tất cả đều là nguyên nhân dẫn đến tình trạng lạm phát tiền tệ.
Ảnh hưởng của lạm phát là gì?
- Ảnh hưởng tích cực: Khi tốc độ lạm phát vừa phải từ 2 – 5% ở các nước phát triển và dưới 10% ở nước đang phát trển sẽ mang đến một số lợi ích cho nền kinh tế đó là:
+ Kích thích tiêu dùng, vay nợ, đầu tư, giảm bớt tình trạng thất nghiệm trong xã hội.
+ Chính phủ có thêm khả năng lựa chọn các công cụ kích thích đầu tư vào những lĩnh vực kém ưu tiên bằng việc mở rộng tín dụng, giúp phân phối lại thu nhập và các nguồn lực trong xã hội theo các định hướng mục tiêu và trong khoảng thời gian nhất định một cách có chọn lọc.
- Ảnh hưởng tiêu cực:
+Lạm phát và lãi suất: Khi tỷ lệ lạm phát tăng cao, nếu muốn cho lãi suất ổn định và thực dương thì đồng nghĩa với việc lãi suất danh nghĩa phải tăng lên cùng với tỷ lệ lạm phát. Tăng lãi xuất danh nghĩa dẫn đến hậu quả đó là suy thoái kinh tế và thất nghiệp gia tăng.
+Lạm phát và thu nhập thực tế: Khi lạm phát tăng lên mà thu nhập danh nghĩa không thay đổi thì sẽ dẫn đến thu nhập thực tế của người lao động sẽ giảm xuống. Lạm phát sẽ làm hoa mòn cả giá trị của những tài sản có lãi, làm giảm thu nhập thực từ các khoản lãi, các khoản nợ. Bởi chính sách thuế của nhà nước được tính trên cơ sở của thu nhập danh nghĩa. Người đi vay tăng lãi suất danh nghĩa để từ đó bù vào tỷ lệ lạm phát tăng cao mặc dù cho thuế suất vẫn không hề tăng. Điều này dẫn đến thu nhập ròng (thực) của người cho vay sẽ bằng với thu nhập danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát bị giảm xuống, ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế.
+Lạm phát và phân phối thu nhập không bình đẳng: Lạm phát tăng cao khiến giá trị của đồng tiền giảm xuống, người đi vay sẽ có lời cho việc vay vốn trả góp để đầu tư. Do vậy nhu cầu tiền vay trong nền kinh tế ngày càng tăng, đẩy lãi suất lên cao. Lạm phát tăng cao còn khiến những người thừa tiền và giàu có dùng tiền của mình đi vơ vét và thu gom hàng hoá, tài sản, nạn đầu cơ xuất tiện. Tình trạng này sẽ dẫn đến mất cân đối nghiêm trọng quan hệ cung – cầu hàng hoá trên thị trường, giá cả hàng hoá cũng lên cơ sốt cao hơn. Từ đó người dẫn nghèo sẽ ngày càng trở nên nghèo hơn khi họ không mua nổi những hàng hoá tiêu dùng thiết yếu. Tình trạng lạm phát như này sẽ dẫn đến rối loạn trong nền kinh tế và tạo ra khoảng cách về thu nhập, về mức sống của người giàu và người nghèo.
+Lạm phát và nợ quốc gia: Lạm phát tăng cao chính phủ sẽ được lợi do thuế thu nhập đánh vào người dân tuy nhiên những khoản nợ nước ngoài sẽ trở nên trầm trọng, là vì lạm phát làm tỷ giá tăng và đồng tiền trong nước mất giá nhanh hơn so với đồng tiền nước ngoài tính trên các khoản nợ.
Ảnh hưởng của lạm phát tới thu nhập và tích luỹ của gia đình là gì?
- Ảnh hưởng của lạm phát tới thu nhập và tích luỹ của gia đình: Thu nhập thực tế = thu nhập danh nghĩa * (1 – tỷ lệ lạm phát).
Theo như công thức này thì bạn có thể thấy giữa thu nhập thực tế và thu nhập danh nghĩa của những người lao động sẽ có quan hệ với nhau thông qua tỷ lệ lạm phát. Khi lạm phát tăng mà thu nhập danh nghĩa không đổi thì thu nhập thực tế của người lao động sẽ giảm xuống.
Như vậy có thể thấy lạm phát là hiện tượng phổ biến của các nền kinh tế, nó tác động đến mọi nhóm dân cư, tỷ lệ lạm phát cao sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của đối tượng là người dân lao động có thu nhập thấp, chủ yếu sinh sống bằng tiền lương như là công nhân, người về hưu, những người hưởng trợ cấp xã hội,…Do thu nhập của những người này phụ thuộc vào nguồn tiền lương mà họ nhận được nên khi lạm phát cao, sức mua của tiền tệ bị giảm mạnh thì thu nhập thực tế của họ cũng bị giảm.
Gợi ý 3 cuốn sách giúp bạn hiểu sâu hơn lạm phát là gì?
Sách Các cuộc chiến tranh tiền tệ - James Rickards
Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu sâu hơn về lạm phát và các tác động của lạm phát đối với nền kinh tế của thế giới thì có thể tham khảo thêm cuốn sách Các Cuộc Chiến Tranh Tiền Tệ.
Các Cuộc Chiến Tranh Tiền Tệ là cuốn sách viết về các cuộc chiến tranh tiền tệ trong lịch sử, cùng với đó là những lý thuyết hữu ích về tài chính, tiền tệ. Từ đó tác giả liên hệ với tình hình hiện tại của sự giằng co giữa các đồng tiền mạnh trên thế giới. Theo tác giả sẽ có những kịch bản xấu nhất nến như Mỹ và các nhà lãnh đạo trên thế giới không chịu học hỏi sau lầm từ những người đi trước. Ngoài ra tác giả còn lồng ghép những sự kiện từ quá khứ đến hiện tại, từ lý thuyết cho đến thực tiến để cho cuốn sách có thêm những tài liệu thú vị và nhiều thông tin cho những người quan tâm đến lĩnh vực vô cùng quan trọng này.
Bạn hãy đặt mua ngay cuốn sách này để có thêm nhiều kiến thức bổ ích về tài chính, tiền tệ bằng cách nhấn vào đây. Giá của sách được bán tại newshop.vn là 127.600VND (Giá gốc: 145.000VND).
Sách Bong bóng kinh tế và làn sóng vỡ nợ quốc gia - Michael Lewis
Một trong những cuốn sách nổi tiếng viết về tài chính, kinh tế mà bạn không thể bỏ lỡ đó chính là Bong Bóng Kinh Tế Và Làn Sóng Vỡ Nợ Quốc Gia của tác giả Michael Lewis.
Bong Bóng Kinh Tế Và Làn Sóng Vỡ Nợ Quốc Gia viết về một bản điều tra về những bong bóng vượt ra ngoài nước Mỹ. Ban đầu người Mỹ phải thốt lên rằng “Những kẻ ngoại quốc này thật ngu ngốc” nhưng khi Lewis chuyển con mắt xét đoán về phía California và Washington thì sau đó người Mỹ sẽ nhận ra rằng sự hài hước ấy chỉ là miếng mồi dẫn họ đến một cái bẫy, những khoản nợ của Mỹ - con nợ lớn nhất và tham lam nhất thế giới này – sắp đến hạn thanh toán. Đó không phải là một hiện tượng tài chính đơn giản mà là một sự cám dỗ, cơ hội cho mọi xã hội phô bày những khía cạnh trong tính cách mà bình thường không hề để lộ ra.
Giá của sách Bong Bóng Kinh Tế Và Làn Sóng Vỡ Nợ Quốc Gia được bán tại Tiki với giá chỉ 110.000VND (Giá gốc: 129.000VND). Để đặt mua sách bạn hãy nhấn vào đây.
Sách Kiếm tiền thời khủng hoảng - Martin D Weiss
Với những bạn đang quan tâm đến đầu tư thì cuốn sách Kiếm Tiền Thời Khủng Hoảng sẽ là một gợi ý hay để bạn nắm vững và áp dụng được những bí quyết để đầu tư thành công trong những hoàn cảnh khó khăn nhất.
Kiếm Tiền Thời Khủng Hoảng là cuốn sách nhẹ nhàng viết về những câu chuyện rất thực tế tại Phố Wall bị bao trùm bởi mây đen của khủng hoảng, những trò bịm bợm, lừa dối, mánh khoé của các công ty môi giới, kiểm toán. Cuốn sách sẽ là chiếc la bàn để định hướng cho các nhà đầu tư vượt qua cơn bão của thị trường. Mọi cuộc khủng hoảng rồi sẽ đến hồi kết và nếu biết cách đầu tư thông minh thì bất cứ ai cũng có thể vượt qua thời kỳ đen tối. Vậy nên để luôn dành thế chiến thắng bạn cần biết tìm cách vượt qua khủng khoảng và coi đó là cơ hội để nền kinh tế được điều chỉnh và hoàn thiện, đây cũng là cơ hội để mọi người tạo lập ra của cải.
Kiếm Tiền Thời Khủng Hoảng hiện đang được bán tại nhanvan.vn với giá là 152.100VND (Giá gốc: 169.000VND). Để đặt mua sách mời bạn nhấn vào đây.
Những cách để kiểm soát lạm phát là gì?
Đối với mỗi một quốc gia thì việc kiểm soát lạm phát là để bảo vệ cho nền kinh tế. Đây là một việc làm luôn được đặt lên hàng đầu. Và cũng có rất nhiều cách để kiềm chế lại tình trạng lạm phát, có thể kể đến bao gồm:
- Giảm bớt lượng tiền trong lưu thông
+ Ngừng phát hành tiền vào trong lưu thông để giảm lượng tiền đưa vào lưu thông trong xã hội.
+ Tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, biện pháp này nhằm giảm lượng cung tiền vào thị trường sẽ tác động đến tất cả các ngân hàng, bình đẳng giữa các ngân hàng với nhau.
+ Nâng lãi suất tái chiết khẩu và lãi suất tiền gửi.
+ Áp dụng nghiệp vụ thị trường mở của ngân hàng trung ương để bán các chứng từ có giá cho các ngân hàng thương mại.
+ Ngân hàng trung ương cần bán vàng và ngoại tệ cho các ngân hàng thương mại.
+ Giảm chi ngân sách.
+ Tăng thuế tiêu dùng nhằm giảm bớt nhu cầu chi tiêu cá nhân trong xã hội, tăng hàng hoá dịch vụ cung cấp trong xã hội. - Tăng quỹ hàng hóa tiêu dùng, qua đó tạo sự cân bằng với dòng tiền trong lưu thông
+ Khuyến khích tự do mậu dịch
+ Giảm thuế
+ Tăng lượng hàng hóa nhập khẩu - Đi vay viện trợ nước ngoài
- Cải cách tiền tệ
- Thúc đẩy sản xuất kinh doanh: Tăng cường sản xuất kinh doanh để đảm bảo lượng cung ngang bằng với mức cầu hoặc thấu hơn không ít so với mức ầu để giảm tỷ lệ lạm phát.
Bài viết có liên quan
Tìm hiểu về lạm phát
Vậy là qua bài viết trên, bạn đã cùng Bp-guide tìm hiểu sơ lược các khái niệm quan trọng về lạm phát. Để tìm hiểu sâu hơn, bạn có thể tìm đọc những cuốn sách của các nhà kinh tế học tên tuổi, đồng thời theo dõi các tin tức thời sự có liên quan đến chủ đề này, từ đó nắm bắt được tình hình kinh tế trong nước và thế giới, cũng như đưa ra những quyết định tài chính hợp lý cho bản thân và gia đình.
#bpguide #bp #guide #vn #bpvn