Tìm hiểu nguồn gốc của ô mai và xí muội - món quà vặt truyền thống vô cùng thân thương
Ô mai - xí muội là một món ăn vặt quen thuộc của nhiều thế hệ người Việt. Tuy nhiên bạn có biết, việc phát hiện và cách chế biến của món ăn vặt này tại những nền văn hóa khác nhau rất khác biệt đấy!
Theo nhiều nguồn tin, vào khoảng 5000 năm trước, ở miền Địa Trung Hải xa xôi, mẻ ô mai - xí muội đầu tiên đã được phát hiện một cách rất tình cờ từ những quả mọng chín đã rơi xuống đất và khô lại dưới tác động của mẹ thiên nhiên. Đồng thời, theo những tài liệu được khai thác có niên đại từ năm 1700 TCN, người dân ở Babylon đã tạo ra ô mai - xí muội bằng cách phơi - ép khô các loại rau củ, chà là, táo, nho, mơ và lựu rồi tẩm ướp các loại gia vị để tạo nên một món ăn vặt giàu năng lượng.
Còn đối với khu vực Châu Á, câu chuyện lại bắt đầu từ thế kỷ III TCN ở xứ sở Trung Hoa. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu để làm ô mai - xí muội của nơi đây là từ mơ, mận và đào. Nhưng do sự khan hiếm của mật và đường cũng những loại gia vị cần cho quá trình tẩm ướp, thế nên vào khoảng thời gian đó, chỉ những người có địa vị cao mới có thể sử dụng loại thực phẩm này. Thời gian trôi qua, trong quá trình giao thương giữa 02 nước Trung Quốc và Việt Nam, món ăn vặt này đã được du nhập vào Việt Nam từ lúc nào không hay.
Ô mai và xí muội khác nhau như thế nào?
Trên thực tế, ô mai và xí muội đều chỉ cùng một loại quả khô có hương vị đậm đà, chua chua mặn mặn, có khả năng kích thích vị giác rất cao. Điểm khác biệt có chăng chỉ là ở cách gọi của từng vùng miền. Trong khi, người Miền Nam vẫn thường bảo nhau, đấy là xí muội, thì người Miền Bắc lại hay gọi, đó là ô mai.
Về nguồn gốc, 02 cách gọi này đều bị ảnh hưởng bởi tiếng Trung Quốc. Cụ thể, cách gọi "ô mai" bắt nguồn thì âm Hán Việt của cụm từ “烏梅” - tức những quả mơ có màu đen, còn "xí muội" lại xuất phát từ cách gọi “酸梅” của người Quảng Đông.
Tác dụng của ô mai và xí muội
Nếu bạn chưa biết thì ngoài sở hữu hương vị đặc trưng, ô mai - xí muội còn có những công dụng rất tuyệt vời khác. Hãy cùng Bp-guide tìm hiểu ngay sau đây nhé!
- Hỗ trợ phòng ngừa các triệu chứng ho: Theo những ghi chép trong y học cổ truyền, ô mai - xí muội có khả năng cải thiện tình trạng ho, hỗ trợ điều tiết dịch họng và long đờm. Từ đó, giúp ngăn ngừa khô rát, khản tiếng, viêm họng hoặc ho do cảm lạnh, cảm cúm một cách hiệu quả. Ngày nay, loại thực phẩm này vẫn được sử dụng như một trong những thành phần cần thiết khi điều chế những dạng thuốc ho đông dược.
- Ngăn ngừa nhiều loại bệnh: Ngoài trị ho, ô mai - xí muội cũng có khả năng tẩy giun, cải thiện chất lượng tóc, làm giảm các triệu chứng tiêu chảy, hỗ trợ điều trị bệnh viêm phế quản, phòng ngừa bệnh ung thư cổ tử cung, tiểu đường... rất tốt.
- Có thể sử dụng làm món ăn vặt bổ dưỡng, dùng được cho cả các mẹ bầu: Tất cả mọi người đều có thể sử dụng ô mai - xí muội để nhâm nhi mỗi khi “buồn miệng”. Đặc biệt, các mẹ bầu cũng có thể sử dụng loại thực phẩm bổ dưỡng này để vượt qua thời kỳ thai nghén, thèm chua mà không cần lo lắng đến các tác dụng phụ không mong muốn.
Hướng dẫn tự làm ô mai và xí muội đơn giản
Ô mai hay xí muội mơ xào gừng
Cả ô mai - xí muội và gừng đều có công dụng điều trị các vấn đề về ho và cổ họng rất tốt. Thế nên, nếu các thành viên trong gia đình bạn thường xuyên gặp tình trạng ho dai dẳng, viêm đau họng, hãy thực hiện ngay món Ô mai - xí muội mơ xào gừng để hỗ trợ cải thiện và điều trị dứt điểm các triệu chứng nhé!
Với công thức này bạn cần chuẩn bị: 01kg mơ tươi chín tới, 500gr đường cát trắng, 500gr gừng ta (ưu tiên những củ có màu vàng đậm và các nhánh nhỏ), 10gr muối tinh, 10gr đường phèn.
Đầu tiên, bạn cần làm sạch mơ bằng cách ngâm nước muối loãng khoảng 30 phút để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn cũng như các loại thuốc trừ sâu còn bám trên vỏ. Sau đó, đun nóng 02 lít nước sôi cùng đường phèn. Khi đường tan, bạn chỉnh lửa nhỏ và cho mơ vào chần trong vòng 05 phút, rồi rửa sơ lại với nước lạnh.
Tiếp theo, tẩm 500gr đường hoặc muối (cùng chút đường để mơ không bị chát) tùy khẩu vị vào chung với mơ. Đến khi các loại gia vị tan thì tiến hành xào mơ ở mức lửa nhỏ trong 01 tiếng. Khi nước đường dần đặc sệt, mơ trở nên cứng và đổi sang màu hổ phách hấp dẫn, bạn hãy rửa sạch, giã nhỏ những củ gừng còn nguyên vỏ, rồi bỏ vào chảo và đảo đều tay thêm 10 phút với mức lửa nhỏ là hoàn thành rồi!
Bạn có thể tham khảo thêm cách làm bằng cách nhấn vào đây.
Ô mai chanh muối
Cũng nổi tiếng với khả năng trị ho, long đờm của mình, Ô mai - xí muội chanh muối cũng được nhiều gia đình trữ sẵn ở nhà, nhằm giúp giảm các triệu chứng mà không dùng đến thuốc tây. Nếu bạn vẫn chưa biết cách làm, hãy cùng Bp-guide tham khảo ngay sau đây nhé!
Các nguyên liệu cần thiết bao gồm: 700gr chanh tươi, 30ml mật ong, 20gr cam thảo, gừng tươi và muối. Đặc biệt, bạn nên chọn đúng loại mật ong nguyên chất để đảm bảo chất lượng và hiệu quả trị ho mà thành phẩm mang lại nhé!
Trước hết, hãy làm sạch chanh với dung dịch muối loãng. Tiếp đến, dùng tăm đâm nhiều lỗ lên khắp quả chanh, rồi cho ngâm trong chậu nước muối có độ mặn cao hơn. Sau 04 tiếng, bạn vớt chanh ra và để ráo nước. Cách làm này sẽ giúp nước muối thẩm thấu vào chanh tốt hơn. Đến lượt gừng, bạn cũng rửa sạch, gọt vỏ rồi sử dụng các loại máy xay, máy sinh tố để xay nhuyễn cùng cam thảo.
Tiếp theo, bạn cho vào nồi và trộn đều phần chanh, mật ong và lượng muối đã chuẩn bị sẵn rồi bật bếp. Sau khi đảo đều 10 phút, bạn cho thêm hỗn hợp gừng cùng cam thảo và đảo đều. Cuối cùng, bạn hãy đem thành phẩm đi phơi 03-04 nắng hoặc giảm bớt thời lượng nếu nắng quá gắt để bảo toàn hương vị của thành phẩm nhé!
Bạn có thể tham khảo thêm cách làm trong video dưới đây nhé:
Ô mai hay xí muội sấu giòn cay
Ô mai - xí muội sấu giòn giòn cay cay chắc chắn sẽ là một món ăn vặt không chỉ kích thích vị giác ở mức tối đa, mà còn hỗ trợ phòng ngừa nhiều loại triệu chứng đau họng, hỗ trợ long đờm và giảm cân hiệu quả.
Để có được mẻ thành phẩm ngon và chất lượng nhất, bạn cần chuẩn bị: 400gr sấu tươi (mẹo nhỏ: những quả ngon sẽ có phần vỏ hơi sần bạn nhé!), 300gr đường kính, 01L nước vo gạo, 50gr bột ớt và muối.
Đầu tiên, bạn rửa sạch, gọt vỏ, khứa thành từng múi và tiến hành ngâm sấu trong nước vo gạo loãng để giảm bớt độ chua. Sau 05 tiếng, bạn vớt ra rồi làm sạch vài lần với nước lạnh và đợi ráo nước. Tiếp đến, cho toàn bộ sấu và 300gr đường vào một chiếc âu sành to và đợi đến khi đường tan hoàn toàn.
Sau đó, cho phần quả sấu đã được tẩm đường vào chảo, bật lửa nhỏ, đảo thật đều tay và cho 01 thìa muối tinh vào để tăng thêm hương vị cho thành phẩm. Khi phần đường sánh lại và những quả sấu dần khoác lên mình lớp áo màu hổ phách, bạn cho thêm một lượng bột ớt tùy khẩu vị, rồi tiếp tục đảo đều trên bếp tầm 01-02 phút. Cuối cùng, hãy cho thành phẩm vào các loại hộp có nắp đậy và cất trong ngăn mát để bảo quản được lâu mà không lo bị biến chất bạn nhé!
Bạn có thể tham khảo thêm cách làm trong video sau nhé:
Ô mai hay xí muội mận dẻo xào gừng
Sở hữu hương vị chua chua ngọt ngọt, lại hơi the the, Ô mai hay xí muội mận dẻo xào gừng đã thành công chinh phục được người dùng ở mọi độ tuổi.
Bạn hãy chuẩn bị: 03kg mận, 1.5kg đường vàng, 150gr gừng, 100ml nước lọc và muối cho công thức này.
Bước đầu tiên, bạn cần làm sạch, để ráo nước và dùng dao khứa các đường sâu lên các quả mận, Tiếp đến, cho toàn bộ số mận, đường và muối đã chuẩn bị sẵn vào một chiếc nồi và để qua đêm (không quá 24 tiếng), hoặc ít nhất là 10 tiếng để các gia vị có thời gian ngấm đều vào mận qua các đường cắt.
Sau đó, đổ hỗn hợp vào chảo, bắt lửa lớn rồi đảo đều để phần muối và đường còn sót lại tan hoàn toàn. Đến khi phần vỏ mận dần biến thành màu đỏ và sánh dần lại, bạn hãy nhanh chóng vớt ra, để lên giá và tiến hành bóp nhẹ mận để loại bớt nước. Đến phần gừng, bạn gọt vỏ và giã nhuyễn rồi hòa chung với 100ml để lọc lấy nước cốt gừng rồi quết lên mận. Tiếp tục cho mận vào nồi chiên không dầu, cài đặt mức nhiệt 80 độ C trong thời gian 15 phút.
Tiếp đến, bạn cho sấy lần đầu ở mức nhiệt 80 độ C trong thời gian 15 phút, rồi đợi 10 phút và tiếp tục sấy lần 02 mức nhiệt 100 độ C trong thời gian 20 phút để hoàn thành thành phẩm nhé!
Bạn có thể tham khảo thêm cách làm trong video dưới đây nhé:
Ô mai khế chua
Khế là một loại trái cây quen thuộc và được yêu thích bởi hương vị chua ngọt đặc biệt. Thế nên, nếu bạn vừa là Fan của các loại Ô mai - xí muội lại còn hảo món khế chua, hãy nhanh tay thực hiện ngay món Ô mai - xí muội khế chua để cả gia đình cùng thưởng thức nhé!
Nguyên liệu của công thức rất đơn giản, bạn chỉ cần chuẩn bị: 04kg khế chua, 200gr muối tinh, 600gr đường vàng, 300gr gừng ta và 30gr ớt bột cánh to.
Trước hết, hãy làm sạch, đợi ráo nước rồi tiến hành cắt dọc từng múi khế. Lưu ý, không nên cắt viền khế để thành phẩm không bị nhão nát khi tiến hành xào nhé! Tiếp đến, cho 200gr muối vào, trộn đều và để ít nhất 06-08 tiếng hoặc qua đêm. Cách làm này sẽ giúp giảm bớt độ chua đặc trưng của khế, khiến món ô mai có hương vị hài hòa hơn.
Sau thời gian chờ đợi, hãy đem khế đi phơi nắng hoặc sử dụng lò nướng để sấy khế ở mức nhiệt 60 độ C để rút ngắn thời gian. Khi khế trở nên khô dẻo, bạn đem rửa lại với nước để làm sạch lượng muối, vắt khô, cho trộn đều với 600gr đường vàng và để qua đêm. Sang ngày tiếp theo, bạn xào và đảo nhẹ toàn bộ số khế ở mức lửa nhỏ, rồi nêm thêm các gia vị sao cho phù hợp với khẩu vị nhất.
Về phần gừng ta, bạn tiến hành rửa sạch, nướng sơ nhưng không để khét, rồi chia làm 02 nửa, một phần giã nhỏ, một phần giã dập. Khi phần khế đang xào dần cạn nước và sánh lại, bạn cho hết số gần vào, tiếp tục xào đến khi hết nước và những mẩu gừng phủ đều lên những lát khế thì tắt lửa, chờ cho nguội rồi cho trộn thêm bột ớt để hoàn thành món ô mai - xí muội này nhé!
Bạn có thể tham khảo thêm cách làm trong video phía dưới nhé:
Ô mai hay xí muội me gừng
Một món ô mai khác cũng có công dụng trị ho rất tốt, đó chính là Ô mai - xí muội me gừng. Hãy cùng tham khảo cách làm ngay sau đây bạn nhé!
Về mặt nguyên liệu, bạn cần chuẩn bị: 500gr me chín, 200gr khoai lang ruột vàng, 500gr đường, 100gr gừng tươi, 50gr cam thảo, 01 muỗng muối tinh nhỏ và màng bọc thực phẩm.
Đầu tiên, hãy tiến hành sơ chế các thành phần như sau: Me - bóc vỏ để nguyên hạt, cắt thành những đoạn ngắn vừa phải; khoai lang - gọt vỏ, rửa sạch, luộc chín và tán nhuyễn; gừng - làm sạch, gọt vỏ, giã nát và bỏ nước để giảm đi độ cay; cam thảo - xay nhuyễn mịn. Tiếp đến, hòa tan một lượng nước vừa đủ vào 500gr đường rồi đun sôi, đến khi nước đường hơi sánh lại thì cho me vào và đảo đều trong vòng 30 phút để tránh bị khét.
Sau đó, bạn cho phần khoai lang vào. Sên hỗn hợp với lửa vừa đến khi hết nước thì để nguội. Đến khi hỗn hợp chỉ còn hơi ấm tay, bạn tiến hành nặn thành những viên nhỏ, phủ một lớp áo cam thảo rồi gói lại bằng màng bọc thực phẩm và bảo quản trong tủ lạnh để sử dụng lâu hơn.
Bạn có thể tham khảo thêm cách làm trong video dưới đây nhé:
Ô mai hay xí muội táo mèo
Đặc trưng bởi hương vị chua chua lại lẫn chút chan chát đặc biệt, những quả táo mèo đã được biến tấu và kết hợp cùng nhiều loại nguyên liệu đơn giản khác để tạo nên món Ô mai - xí muội táo mèo độc đáo!
Bạn cần chuẩn bị: 01-1.5kg táo mèo tươi (ưu tiên những quả có màu vàng trong), 150gr gừng tươi, 700gr đường và 50gr muối tinh cho món ô mai - xí muội này!
Trước tiên, hãy làm sạch, cắt 02 đầu, thái ngang, rồi cắt táo mèo thành những lát mỏng và nhỏ. Sau đó, cho ngay vào nước muối ấm đã chuẩn bị sẵn trước và tiến hành ngâm trong 02-03 tiếng để táo không bị thâm. Tiếp đến, bạn vớt táo ra, để ráo và cho ngâm tiếp trong dung dịch 01L nước cùng 30gr đường trong 03 tiếng. Lặp lại việc ngâm nước muối và nước đường được pha mới thêm một lần nữa để loại bỏ hoàn toàn vị chát của táo mèo.
Sau đó, đem đi phơi 03-04 nắng, hoặc có thể sấy táo ở mức nhiệt 70 độ C nếu thời tiết không cho phép. Đối với gừng, bạn hãy giã nhuyễn rồi trộn đều cùng táo và lượng đường còn lại trong công thức, ướp trong 04 tiếng và đem đi phơi hoặc sấy thêm lần nữa để hoàn thành món Ô mai - xí muội táo mèo nhé!
Bạn có thể tham khảo thêm cách làm trong video dưới đây nhé:
Ăn nhiều ô mai hay xí muội có tốt không?
Cũng những nhiều loại thực phẩm khác, mặc dù ô mai - xí muội rất an toàn, và thậm chí có công dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa nhiều loại bệnh, nhưng bạn cũng cần lưu ý vài điểm sau khi sử dụng "bài thuốc" này nhé!
- Chỉ nên ăn 02 lần/tuần: Do có vị chua, cay, mặn rất đậm đà nên loại thực phẩm này có thể gây tác động xấu đến dạ dày và răng nếu sử dụng quá thường xuyên. Vì vậy, bạn chỉ nên dùng ô mai - xí muội khoảng 02 lần/tuần và tối đa 30-50gr/lần. Ngoài ra, hãy ưu tiên những loại có hàm lượng ít đường và ít Calo như ô mai - xí muội gừng, ô mai - xí muội đào,... kết hợp cùng việc luyện tập đều đặn, để không ảnh hưởng đến hiệu quả nếu bạn đang trong quá trình giảm cân nhé!
- Những người nên tránh sử dụng ô mai - xí muội: Mặc dù, có thể sử dụng cho hầu hết mọi người. Nhưng nếu bạn là bị hen suyễn, gặp các bệnh lý dạ dày, sốt rét hoặc mới phát kiết lỵ,... thì không nên sử dụng loại thực phẩm này nếu chưa xin ý kiến thầy thuốc nhé!.
- Lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng: Là món ăn vặt giản dị, nên ô mai - xí muội được bày bán ở rất nhiều nơi. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn những nơi sản xuất và cung cấp uy tín để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và không chứa các chất độc hại nhé!
Ôn lại kỉ niệm tuổi thơ với thức quà bình dị mang tên "Ô mai"
Ô mai là một trong những món ăn vặt từng được đông đảo người lớn, trẻ nhỏ ưa chuộng. Tuy nhiên, cùng với sự xuất hiện của không ít các loại bánh kẹo, bim bim đa dạng, chúng ta đã dần dần quên đi món ăn dân dã, bình dị này. Có thể bạn không còn nhớ rõ lần gần nhất bạn thưởng thức chúng là khi nào đúng không? Nếu vậy thì hãy ghé chân ngay đến một cửa hàng quen thuộc nào đó, mua chút ít ô mai/xí muội, rồi trở về bên gia đình, bạn bè để cùng nhau ôn lại những kỉ niệm đáng nhớ ngày nào cùng thức quà thân thương này nhé.
#bpguide #bp #guide #vn #bpvn